makale Zerrin Işık Tüfekçi

SOSYAL GİRİŞİMCİLİK

Bazen biri çıkar, bulunduğu yerde bir sorunu görür ve o sorun onu derinden etkiler. Halbuki insanoğlu sorunu görmeyebilir, görüp üzülüp geçebilir, sorunu görüp, çözüm için düşünebilir, çözüm için uğraşabilir veya çözümün parçası olabilir. Dünya belki de böyle insanların yüzü suyu hürmetine dönüyor.

Aslında insan gerçekten çözüm üretmek istediğinde dünya üzerinde fark yaratabileceği, dönüşüm sağlayabileceği çok küçük ivmelerle büyük domino etkisi sağlayabileceği pek çok alan bulabilir. Tarihi incelediğimizde bunu yapan özel insanların varlığıyla dolu olduğunu görüyoruz. Bir şeyler yapmayı kafalarına koyan, önlerinde hiçbir engeli görmeyen, engelleri ellerinin tersiyle ittirerek yollarına devam eden asil, güçlü insanlar.Bangladeşli bir Profesörden bahsedeceğim. Muhammed Yunus’un hayatını incelediğimizde bakmakla görmek, görmekle sorumluluk almak arasındaki farkı görüyoruz. Çözüm üzerinde düşünüp, uygulamaya koyarak, küçük bir adım ile risk alarak sonuçları, etkilerini, kazanımlarını tüm dünyaya ile paylaşan özel insan. Bulduğu çözüm ile Mikrokredi terimini dünyaya kazandırdı. Böylelikle “Sosyal Girişimcilik” kavramını uygulayarak 2006 yılında Nobel ödülünü kazandı.

Nasıl başladı her şey?1974 yılında ülkesinin düştüğü ekonomik krizin sebebini anlamak için köylere gidip inceleme yapmaya karar verir Muhammed Yunus. İlk gittiği köylerden birinde bir köylü kadına rastlar. Kadın çok fakirdir ve bir barakada 3 çocuğu ile yaşamaktadır. Geçimi için bambu tabure yapmaktadır ve çok zor şartlarda çalışarak ve bambu tabureleri satarak ailesini bakmaktadır. Fakat bambu tabure yapmak için gerekli sermayeye sahip değildir. Sermaye için tefeciden para alıp, malzeme almakta ve tabureyi sattıktan sonra borcunu ödemektedir. Ürünü sattıktan sonra eline çok cüzi bir para kalmakta, paranın neredeyse tamamı tefeciye ve malzemeye gitmektedir. Muhammed Yunus köyde bu işi yapan insanları inceler. Aslında sayıca fazla olmayan bu kişilerin çok küçük bir miktar para    ile sorunlarının çözülebileceğini fark eder. Önce köylülere ihtiyaçları olan toplam 40 Doları onlara faizsiz verir ve böylelikle sattıkları üründen ellerine daha çok para kalır. Bu küçük destek ile elde edilen faydanın yarattığı etkiyi görünce, “Grameen Bankası” adı verilen ve “Köy Bankası” anlamına gelen bir banka kurarak, köylülere bu işin sermayesi için gerekli para sağlanarak, köylülerin tefecilerden para almadan girişimci olmalarına olanak sağlanmış olur. Profesörün verdiği para sayesinde köylüler ürünleri sattıklarında ellerine sermaye olarak kullanabilecekleri para kaldığından, bu minik ivme ile, büyük domino hareketinin oluştuğu hikâyenin yazılmasına sebep olurlar. Bu örnekten de anlaşılacağı üzere “Sosyal Girişimcilik” gördüğünüz herhangi bir toplumsal sorunu kar etmek ön planda olmaksızın, maddi manevi fayda sağlamak üzere, gördüğünüz probleme çözüm üretmeyi ve sorunu ortadan kaldırmayı kendine hedef edinmiş insanların gerçekleştirdiği bir girişimcilik örneğidir ve kurumsal sosyal sorumluluktan, hayırseverlikten, yardımseverlikten tamamen farklıdır. Bizim anladığımız anlamda girişimcilik bir fikri olan insanın tüm riskleri alarak bu ticari fikri bir işe dönüştürmesi ve bundan fayda sağlaması olarak özetlenebilirken, sosyal girişimcilikte amaç dünyada karanlık görünen bir alana ışık tutmak, o alanı bulduğu çözümler ile aydınlatmak ve domino etkisiyle, kar topunun bir çığa dönüşmesi timsali ile çoğalarak fayda yaratmaktır. Ülkemizde ve dünyada çok güzel örnekleri vardır ve giderek yeni fikirlerin ve daha çok insanın eklenmesiyle büyümektedir. Ülkemizdeki örneklere bakacak olursak, kitapların toplanarak ihtiyaç duyulan kimselerle paylaşılması, ihtiyacı olan gençlere eğitim desteğinin sağlanması, gençlerin buluşarak birlikte spor yapması, 2.ci el kıyafetlerin satılarak gelirin belirlenen vakıf veya derneklere bağışlanması, engelliler için üretilmiş çeşitli yardımcı aletler, isteyenlere kodlamanın öğretildiği girişimleri sayabiliriz.Bu dünyada yalnız yaşamıyoruz ve hayat gerçekten paylaştıkça güzel. Bugün sosyal girişimler artarak dünyanın daha yaşanılır bir yer olması için insanları sarıyor. İnşallah virüslerden çok daha hızlı bir şekilde dünyaya bulaşır ve içimizi ısıtır.